Održavanje virusa afričke kuge svinja u životnoj sredini i insektima kao potencijalnim vektorima

Abstract

Afrička kuga svinja (African swine fever- AKS) predstavlja ozbiljnu pretnju svinjarskoj industriji širom sveta. Ova bolest, izazvana virusom Afričke kuge svinja (AKSV), prvi put je identifikovana u Africi, ali se od tada proširila na druge kontinente, uključujući Evropu i Aziju. Ovaj DNK virus je karakterističan po tome što je jedini DNK virus koga prenose artropodni vektori, meki krpelji (Acari:Argasidae) roda Ornithodoros. U Evropi, ASFV obično se prenosi putem inficiranih divljih svinja, ali i putem kontaminirane životne sredine, hrane, ljudi i insekata koji su imali kontakt sa zaraženim svinjama. Virus može dugo preživeti u životnoj sredini i otporan je na ekstremne uslove, što olakšava njegovo širenje. Postoje naučni dokazi da je više vrsta artropoda kao što su muve (Diptera: Muscidae) i kulikoidi (Diptera: Ceratopogonidae) uključeno u mehaničko širenje AKSV. Međutim, i dalje postoje ograničeni podaci o ulozi insekata u epidemiologiji AKS u Evropi. Infekcija svinja sa AKSV može dovesti do širokog spektra kliničkih znakova, uključujući visoku temperaturu, gubitak apetita, kožne promene, teške respiratorne probleme i konačno smrt. Afrička kuga svinja ima značajan ekonomski uticaj na svinjarsku industriju. Štete nastale zbog bolesti uključuju gubitak stoke, pad proizvodnje mesa svinja, povećane troškove suzbijanja bolesti i trgovinski embargo na zemlje zahvaćene bolešću. To može dovesti do ozbiljnih ekonomskih gubitaka za proizvođače, industriju hrane za životinje i povezane sektore. Glavna mera kontrole bolesti usmerena na sprečavanje njenog širenja iako su razvijene vakcine koje su u upotrebi u pojedinim delovima sveta. Kontrola Afričke svinjske kuge zahteva saradnju između vlada, poljoprivrednih organizacija i naučne zajednice. Mere koje se primenjuju uključuju ograničavanje kretanja svinja, poboljšanje higijenskih standarda na farmama, brzu detekciju i uklanjanje zaraženih životinja te edukaciju o rizicima i preventivnim merama. Cilj našeg rada je da doprinesemo razumevanju faktora životne sredine i insekata na ciklus održanja i prenošenja AKSV u Srbiji.