Značaj artropodnih vektora u prenošenju i epidemiologiji afričke kuge svinja

Abstract

Afrička kuga svinja (AKS) je virusna hemoragična bolest domaćih i divljih svinja koja se širi u Evropi sa istoka na zapad kontinuirano od 2007. godine kada je virus unesen u Gruziju putem otpada iz luke. Jedna je od najznačajnijih bolesti svinja kada se u obzir uzmu posledice po zdravlje životinja, ekonomske štete i posledice po društvo u celini. Odsustvo specifične terapije i mogućnosti za vakcinaciju kod svinja u Evropi svrstava ovu bolest kao prioritetnu za sprečavanje njene pojave, suzbijanje širenja i iskorenjivanje, ali i nameće potrebu za daljim istraživanjima osobina virusa afričke kuge svinja i njegovog odnosa sa vektorima i domaćinom. Virus afričke kuge svinja je DNK virus iz familije Asfarviridae i roda Asfivirus, čija transmisija je dokazana kod nekoliko vrsta mekih krpelja iz roda Ornithodoros što ovaj virus svrstava u grupu arbovirusa (virusa koje prenose artropodni vektori- arthropod-borne virus). Prisustvo mekih-argasidnih krpelja roda Ornithodoros u Evropi je ograničeno na vrstu Ornithodoros erraticus i na uska područja južnog dela Evrope (Španija). Dokazano je da tvrdi krpelji, najrasprostranjenije vrste krpelja u Evropi nisu biološki vektori virusa afričke kuge svinja. Međutim, postoji mogućnost prenosa virusa afričke kuge svinja putem niza artropodnih vektora na primer iz familija Ceratopogonidae, Culicidae, Tabanidae, Muscidae o čijoj se ulozi u prenosu virusa afričke kuge svinja i epidemiologiji bolesti malo zna. Cilj ovog rada je da prikaže trenutna saznanja o najčešće označenim potencijalnim artropodnim vrstama vektora virusa afričke kuge svinja u Evropi i Republici Srbiji.